پشت بام، مهمترین قسمتی از ساختمان است که تامین کننده امنیت خانه خواهد بود. این قسمت، ساختمان را از محیط بیرون محافظت می کند. حتما برای شما نیز اتفاق افتاده است که در زمان بارندگی، از سقف خانه نشتی آب رخ می دهد به دلیل اینکه متاسفانه از مصالح مناسب برای ساخت و تعمیرات سقف استفاده نشده و دوام خوبی در برابر شرایط محیطی ندارد. در برنامه زمانی مشخص باید بازسازی پشت بام را انجام دهید قبل از اینکه به مرحله خسارت جدی برسد.
راهنمای بازسازی پشت بام
بازسازی پشت بام یکی از مهم ترین جنبه‌های نگهداری و بازسازی خانه است. این فرآیند نه تنها ظاهر خانه شما را بهبود می بخشد، بلکه از ساختمان در برابر عوامل جوی محافظت می کند. در این راهنما، ما مراحل اساسی بازسازی را به صورت گام به گام بررسی خواهیم کرد تا به شما کمک کنیم پروژه خود را با موفقیت به پایان برسانید.
شرایط ساختمان را در نظر بگیرید
در ابتدا باید بررسی شود که ساختمان شما یک خانه ویلایی است یا مجتمع چند واحدی. تعمیرات پشت بام در این دو حالت با هم تفاوت های دارد. در ساختمان های مسکونی، استحکام پشت بام باید بیشتر باشد چون در این ساختمان، چندین واحد وجود دارد و مقاومت بام، امنیت همه واحدها را تضمین می کند. از سویی دیگر در زمان بازسازی پشت بام مجتمع های مسکونی، باید به فشار وارده بر روی دیوارهای ساختمان نیز توجه کنید.
بازسازی پشت بام باید براساس شرایط اقلیمی انجام گیرد
همانگونه که می دانید شرایط اقلیمی، اصلی ترین عامل در ماندگاری پشت بام ساختمان هستند. در واقع عمر پشت بام در مناطق پرباران، خشک و آفتابی و معتدل، فرق دارد. نه تنها در زمان ساخت بنا باید به این موضوع توجه داشت بلکه در زمان بازسازی نیز نباید چنین موردی فراموش شود. برای مثال اگر در منطقه ای زندگی می کنید که بارندگی در طول سال زیاد است، باید از مصالح با کیفیت و اصل و بسیار مقاوم در برابر بارندگی استفاده شود تا دیرتر دچار فرسودگی گردد.
تراز بودن پشت بام فراموش نشود
گاها دیده شده است که اگرچه پشت بام ساختمان در ابتدا تراز بوده اما در زمان بازسازی، این مورد در نظر گرفته نشده و بعد از اولین بارندگی، آب در یک قسمت از پشت بام باقی مانده است. آب ایستادگی در این قسمت به معنی فراهم شدن فرصت برای نفوذ آب به بافت مصالح و در نتیجه نشت آب به داخل ساختمان خواهد بود. به همین دلیل است که توصیه می کنیم بازسازی پشت بام را به تیم مهندسی حرفه ای بسپارید چون افرادی که مهارت و دانش لازم در این زمینه را ندارند، به قوانین ساخت و ساز پشت بام نیز زیاد مسلط نخواهند بود.
از مصالح درجه یک استفاده کنید
فراموش نکنید که برای ساخت و بازسازی پشت بام خانه نباید خساست به خرج دهید. بهترین و مقاوم ترین مواد و مصالح را برای این منظور استفاده شود. به هر حال در زمان بارندگی برف و باران، ممکن است بارش تا چند ساعت یا چند روی روی پشت بام باقی بماند. یا در مناطق خشک و آفتابی، تابش شدید نور خورشید باعث پوسیدگی مصالح ساختمان می شود. هر چه مصالح به کار رفته در سقف ساختمان با کیفیت تر و مقاوم تر باشند، دوام آن ها بیشتر بوده و نیاز به تعمیرات پشت بام، کمتر می گردد.
برای پشت بام از حصار استفاده کنید
به هر حال برای ارتقا امنیت هر نوع ساختمانی باید دور تا دور پشت بام را حصارهای بلند بگذارید تا از دزد در امان باشید. البته در مورد ساختمان های ویلایی یا مجتمع هایی که ارتفاع کمی دارند، وجود حصار، اهمیت بیشتری دارد چون دزد به راحتی می توان به پشت بام این ساختمان ها برود.
فضای سبز، افزودن طراوت و زیبایی
ایجاد فضای سبز در پشت بام نه تنها زیبایی بصری را افزایش می دهد، بلکه به بهبود کیفیت هوا و ایجاد محیطی دلپذیر کمک می کند. در بازسازی، توصیه می شود بخشی را به کاشت گیاهان اختصاص دهید. استفاده از گلدان های بزرگ یا باکس های مخصوص کشت گیاه، گزینه های خوبی هستند. می توانید در بازسازی پشت بام ساختمان، به سراغ طراحی روف گاردن بروید. همانگونه که در مقالات دیگر سایت مطرح کردیم، روف گاردن در واقع یک فضای سبزی است که باعث می شود شما در روی بام خانه، از داشتن یک باغچه کوچک لذت ببرید. در دوره حاضر، اغلب خانه ها تبدیل به مجتمع های مسکونی شده و انسان از داشتن باغچه در خانه محروم است. اما روف گاردن کمک می کند در طول روز چند ساعتی را برای استراحت در یک فضای زیبا و سرسبز، سپری کنید.
به تجهیزات موجود روی پشت بام دقت کنید
به هر حال روی پشت بام تجهیزاتی مانند مخزن آب آتش نشانی و حتی تانکر آب وجود دارد که در زمان بازسازی باید دقت کنید به این تجهیزات آسیب وارد نشود. البته باز کردن و انتقال این وسایل، سخت است بهتر است دقت کنید که نیازی به این کار نباشد.
بازسازی پشت بام باید با موافقت اهالی ساختمان انجام شود
در مجتمع های مسکونی شما حق ندارید به صورت یک طرفه و سرخود، اقدام به بازسازی پشت بام کنید. به هر حال هزینه این کار باید بین اهالی ساختمان تقسیم شود. لذا قبل از هر چیز باید در مجتمع جلسه ای برگزار شده و حتی در انتخاب تیم مهندسی، نظر همه افراد، پرسیده شود. توجه کنید که اگر بدون اطلاع رسانی اقدام به این عمل کنید، در نهایت، مسئولیت تمامی امور با خودتان بوده و اگر مشکلی رخ بدهد، هیچکس عهده دار آن نخواهد شد.
عایق بندی و آب بندی، اساس یک پشت بام قابل استفاده
بعد از اینکه تعمیرات و بازسازی پشت بام تمام شد، اکنون باید سقف آن را عایق کنید. به طور معمول از ایزوگام استفاده می شود اما این مسئله در نهایت وابسته به این است که آیا قرار است از پشت برای برای اهداف دیگر نیز استفاده کنید یا خیر. برای مثال اگر می خواهید روی بام خانه، روف گاردن داشته باشید و یا اینکه فضایی را مهیا کنید که اهالی ساختمان برای دورهمی و شب نشینی از آن استفاده کنند، نوع پوشش متفاوت خواهد بود. در واقع باید روی پشت بام، از سنگ فرش های مقاوم نیز استفاده شود تا قابلیت شست و شو داشته و از طرفی پوسیده نشوند. بازسازی پشت بام برای استفاده بیشتر، نیازمند عایق بندی و آب بندی مناسب است. در ایران، با توجه به تنوع آب و هوایی، این مرحله بسیار حیاتی است. توصیه می شود از مواد عایق با کیفیت بالا مانند ایزوگام های استاندارد استفاده کنید. برای آب بندی بهتر، می توانید از پوشش های پلیمری مدرن نیز بهره ببرید. این کار نه تنها از نفوذ آب جلوگیری می کند، بلکه به حفظ دمای مناسب در فصول مختلف نیز کمک خواهد نمود.
ارزیابی وضعیت موجود، شناخت برای یک بازسازی موفق
قبل از شروع بازسازی پشت بام، ضروری است که وضعیت فعلی آن را به دقت بررسی کنید. به دنبال مشکلاتی مانند ترک ها، نشتی ها یا آسیب های ساختاری باشید. این ارزیابی به شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید کدام قسمت ها نیاز به تعمیر یا تقویت دارند. همچنین، توجه به جهت تابش خورشید، وزش باد غالب و چشم‌اندازهای موجود می تواند در طراحی فضای جدید بسیار مفید باشد. توصیه می شود از یک متخصص برای این ارزیابی کمک بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که پشت بام توانایی تحمل وزن اضافی ناشی از تجهیزات و مبلمان جدید را دارد.
طراحی فضا، خلق محیطی متناسب با نیازهای شما
پس از ارزیابی، نوبت به طراحی فضای جدید می رسد. در این مرحله، به نیازها و خواسته های خود فکر کنید. آیا می خواهید یک روف گاردن ایجاد کنید؟ یا شاید فضایی برای دورهمی های خانوادگی؟ توصیه می شود فضا را به چند بخش تقسیم کنید؛ مثلاً یک قسمت برای نشستن، یک قسمت برای یک باغچه کوچک و شاید یک فضا برای آشپزی در فضای باز. در طراحی، حتماً مسیرهای حرکت و دسترسی راحت به تمام قسمت ها را در نظر بگیرید.
ایجاد سیستم زهکشی مناسب، جلوگیری از مشکلات آتی
یکی از مهم ترین جنبه های بازسازی پشت بام، طراحی و اجرای یک سیستم زهکشی کارآمد است. این امر به ویژه در مناطقی از ایران که بارندگی های شدید دارند، اهمیت بیشتری پیدا می کند. توصیه می شود شیب مناسبی برای پشت بام در نظر بگیرید تا آب به سمت ناودان ها هدایت شود. استفاده از ناودان های با کیفیت و نصب صحیح آنها ضروری است. همچنین، می توانید از سیستم های جمع آوری آب باران استفاده کنید که علاوه بر جلوگیری از تجمع آب، امکان استفاده مجدد از آن را برای آبیاری گیاهان فراهم می کند.
ایجاد سایه و حفاظ، آسایش در برابر آفتاب و باد
برای استفاده راحت از پشت بام در طول روز، ایجاد سایه ضروری است. پیشنهاد می شود از سایبان های متحرک، آلاچیق های سبک یا پرگولاهای چوبی یا فلزی استفاده کنید. این سازه ها نه تنها سایه ایجاد می کنند، بلکه می توانند به عنوان عنصری زیبا در طراحی پشت بام نیز عمل کنند. همچنین، نصب حفاظ های شیشه ای یا نرده های مناسب در اطراف پشت بام، علاوه بر تأمین ایمنی، می تواند از وزش بادهای شدید جلوگیری کند.
