فضای سبز در سطح شهر و در خانه ها همیشه باعث می شود شرایط محیط زندگی و شهر، به طبیعت نزدیک تر شود. این مسئله در زندگی امروزی بشر که خانه ها تبدیل به آپارتمان شده اند، اهمیت بیشتری دارد. از سویی دیگر برخی از افراد به خارج از شهر و در محل های خوش آب و هوا رفته و یک ویلا برای خود می سازند تا هر از گاهی از محیط شهری خارج شده و به زندگی آرام در ویلا پناه ببرند. در این زمان، داشتن ویلا با فضای سبز ایده آل، یک منظر تماشایی را برای شما عزیزان خواهد ساخت. اما برای طراحی فضای سبز نیز باید اصولی را رعایت نمود تا بتوانید به منظره دلخواه خود برسید.
چند اصل مهم در طراحی فضای سبز
کاشت گل و گیاه در حیاط خانه و ویلا اگر چه برای همه افراد امکان پذیر بوده و نیاز به تخصصی چندان ندارد اما این تنها ظاهر ماجرا است. آیا می دانید متناسب با منطقه و خاک دقیقا چه گیاهانی باید استفاده نمود؟ آیا می دانید چگونه می توان طراحی زیبایی در فضای سبز ایجاد کرد؟ به طور کلی برای طراحی فضای سبز، چند اصل را مد نظر قرار داد:
1- بین عناصر باید وحدت وجود داشته باشد
اولین و مهمترین اصل در طراحی فضای سبز، رعایت وحدت میان عناصر به کار رفته در محیط است. در ابتدا به این موضوع دقت داشته باشید که سبک به کار رفته در طراحی فضای سبز بیاد با معماری خانه و ویلا همخوانی داشته باشد. از سویی دیگر باید تکرار در گیاهان و وسایل تزئینی به کار برود تا وحدت، به دست بیاید. اکنون باید یک طرح ایده آل پایه ریزی شود تا تا این عناصر با ترکیب و ترکیب مناسب در کنار هم قرار گیرند.
2- تعادل را فراموش نکنید
منظور از تعادل، نحوه چیدمان عناصر در فضای سبز است. به طور کلی دو نوع تعادل متقارن و نامتقارن وجود دارد. شاید تا به حال فضای های سبزی را مشاهده کره باشد که دقیقا یک خط مرکزی در وسط محیط بوده و تمامی عناصر در هر طرف، در سمت دیگر نیز به کار رفته است. به این حالت، تعادل متقارن گفته می شود. اما در تعادل نامتقارن، در عین حال که عناصر و نحوه ترکیب آن ها دارای تعادل است اما تقارن و فضای یکسان را مشاهده نخواهید کرد.
3- باید بین عناصر، هارمونی وجود داشته باشد
باید عناصر به گونه ای انتخاب شود که هارمونی و یکپارچگی میان آن ها به خوبی دیده شود. در نتیجه حتی اگر عناصر متضاد کنار هم قرار گیرند، چون هارمونی دارند، منظره تماشایی ایجاد خواهد شد. برای مثال بخشی از فضای سبز باید به گل ها، بخشی به درختان، بخشی به گیاهان بوته ای، قسمتی به آبنما و… اختصاص پیدا کند اما باید بدانید این عناصر چگونه در کنار هم قرار گیرند تا محیط، یکپارچه باشد.
4- چه رنگ هایی در فضای سبز استفاده شود
اکنون به سراغ رنگ های به کار رفته در فضای سبز برویم. رنگ ها، نقش بسیار مهمی در میزان انرژی محیط و بزرگ به نظر رسیدن فضا ایفا می کنند. در فضای سبز به دلیل اینکه حجم زیادی از گیاهان وجود دارد، رنگ سبز به وفور دیده می شود و در نتیجه محیط، به صورت یکدست سبز خواهد بود. اما شما می توانید با چند رنگ متضاد مثل آبی، قهوه ای، نارنجی و… در عناصر دیگر همانند آلاچیق، آبنما و… جذابیت محیط را بیشتر کرده و باعث شود فضای سبز از حالت یکدست و یک رنگ بودن، خارج شود.
5- اصل گذر، بسیار مهم است
تصور کنیم که شما یک طراحی برای فضای سبز خانه ایجاد می کنید اما برای مدت ها، به هیچ عنوان تغییری در این محیط ایجاد نمی کنید. بالاخره گیاهان، موجودات زنده بوده و رشد می کنند. از سویی دیگر شرایط محیطی همانند سرما و گرما روی آن ها تاثیر گذاشته و بخشی از گیاهان از بین می رود. در این زمان است که اهمیت اصل گذر، مشخص می شود. شما باید تغییرات پیوسته و تدریجی در فضای سبز ایجاد کنید. تا هم گیاهان بهتر رشد کرده و هم شکل و اندازه مناسبی داشته باشند. در این صورت زیبایی نما و محوطه بیرونی بیشتر خواهد شد.
6- به اندازه محیط دقت کنید
قبل از اینکه بخواهید برای طراحی محوطه ویلا یا خانه، گیاه و وسایل دیگر همانند آلاچیق، حوضچه و… خریداری کنید، حتما اندازه فضا را مد نظر قرار دهید. در محیط های کوچک نباید از گیاهان زیاد و بسیار بزرگ استفاده کرد. از سویی دیگر محیط های کوچک را نباید زیاد شلوغ کنید. شا قرار است از فضای سبز لذت ببرید و شلوغی بیش از اندازه باعث می شود حس شادابی آن کم شود.
7- یک طرح مناسب پیاده کنید
اکنون باید به سراغ تهیه نقشه فضای سبز بروید. تعیین کنید هر کدام از عناصر قرار است در کدام قسمت ها قرار گیرد. همچنین باغچه ها باید در کدام بخش از فضای سبز قرار گیرند. ابتدا نقشه ای ایده آل آماده کرده و سپس عناصر را تهیه کنید.
مطالب پیشنهادی:طراحی دکوراسیون حیاط و فضای سبز خانه
8- در انتخاب گیاهان دقت کنید
مهمترین نکته در طراحی فضای سبز، انتخاب گیاهان است. برخی از افراد تنها به سراغ زیبایی می روند اما شما باید وضعیت خاک محوطه را بررسی نمایید. سپس با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی منطقه، گیاهان انتخاب کنید که با آن محیط، سازگار باشند. برای مثال گیاهانی که در خطه شمالی کشور رشد می کنند اغلب به هوای مرطوب نیاز دارند و نگهداری از آن ها در منطقه ای که هوای خشک دارد، واقعا سخت بوده و ممکن است با شکست روبرو شود. این مسئله بسیار مهم است چرا که فضای سبز قرار است تا همیشه در محوطه خانه و ویلا باقی مانده و گیاهان با رشد خود، این محیط را هر روز زیباتر کنند.
آشنایی با اصول طراحی فضای سبز
طراحی فضای سبز هنری است که خلاقیت و عملکرد را به طور یکپارچه ترکیب می کند تا محیط بیرونی خانه شما را به فضایی جذاب و دلنشین تبدیل کند. اصول طراحی نقش مهمی در افزایش زیبایی، عملکرد و پایداری اکولوژیکی فضاهای بیرونی از جمله باغ های کوچک، حیاط ها، ویلا ها و پارک های عمومی دارد.
ایجاد هماهنگی و انسجام بصری
وحدت و هماهنگی به معنای ایجاد یک ترکیب منسجم و یکپارچه از تمام عناصر طراحی است. این اصل تضمین می کند که تمام اجزای فضای سبز، از گیاهان گرفته تا مبلمان و عناصر سخت، با یکدیگر هماهنگ بوده و یک کل واحد را تشکیل می دهند. برای دستیابی به وحدت، می توان از تکرار رنگ ها، فرم ها، بافت ها یا مواد مشابه در سراسر طرح استفاده کرد.
برقراری تعادل در چیدمان عناصر
تعادل در طراحی به معنای توزیع متناسب عناصر طراحی در فضا است که حس ثبات و آرامش را القا می کند. تعادل می تواند به دو صورت متقارن یا نامتقارن باشد. در تعادل متقارن، عناصر به طور یکسان در دو طرف یک محور مرکزی قرار می گیرند، در حالی که در تعادل نامتقارن، عناصر مختلف با وزن بصری متفاوت به گونه ای چیدمان می‌شوند که حس توازن ایجاد کنند. تعادل نامتقارن اغلب طبیعی تر به نظر می رسد و می‌تواند جذابیت بصری بیشتری ایجاد کند.
رعایت تناسب و مقیاس در طراحی
تناسب و مقیاس به رابطه اندازه و ابعاد عناصر مختلف در طراحی فضای سبز اشاره دارد. این اصل تضمین می کند که تمام اجزای طرح، از گیاهان گرفته تا ساختارها و مبلمان، در ارتباط با یکدیگر و با فضای کلی، اندازه مناسبی داشته باشند. برای مثال، یک درخت بزرگ در یک حیاط کوچک می تواند خارج از مقیاس به نظر برسد، در حالی که همان درخت در یک پارک بزرگ کاملاً متناسب خواهد بود.
استفاده از ریتم و الگوهای تکرارشونده
ریتم و تکرار در طراحی به معنای استفاده منظم از عناصر مشابه در سراسر طرح است. این اصل می تواند از طریق تکرار رنگ ها، فرم ها، بافت ها یا حتی گیاهان خاص ایجاد شود. ریتم به چشم اجازه می دهد به راحتی در فضا حرکت کند و حس نظم و پیوستگی را القا می کند. برای مثال، کاشت ردیفی از درختان در امتداد یک مسیر یا استفاده از یک نوع گل در فواصل منظم در باغچه، می تواند ریتم ایجاد کند.
خلق نقاط کانونی و عناصر شاخص
تأکید در طراحی فضای سبز به معنای ایجاد یک یا چند نقطه کانونی است که توجه بیننده را به خود جلب می کند. این نقاط کانونی می توانند عناصر طبیعی مانند یک درخت خاص، یک آبنما، یک مجسمه یا حتی یک منظره خاص باشند. هدف از ایجاد نقطه کانونی، هدایت چشم بیننده و ایجاد علاقه و جذابیت در فضاست. نقاط کانونی باید به گونه ای انتخاب و قرار داده شوند که با سایر عناصر طراحی هماهنگ باشند و در عین حال، به اندازه کافی متمایز باشند تا توجه را جلب کنند.
ترکیب هوشمندانه تنوع و تباین
تنوع و تباین در طراحی به معنای استفاده از عناصر متفاوت و گاه متضاد برای ایجاد علاقه بصری و جلو گیری از یکنواختی است. این اصل می‌تواند از طریق ترکیب گیاهان متفاوت، یا استفاده از مواد مختلف در عناصر سخت منظر اعمال شود. برای مثال، قرار دادن گیاهان با برگ های پهن در کنار گیاهان با برگ های سوزنی، یا ترکیب سطوح صاف و زبر در کنار هم می تواند تباین جذابی ایجاد کند.
طراحی با رویکرد پایداری و سازگاری زیست محیطی
پایداری و سازگاری با محیط زیست یک اصل مهم و روزافزون در طراحی فضای سبز است. این اصل بر استفاده از روش ها و مواد سازگار با محیط زیست و کم مصرف از نظر منابع تأکید دارد.