یکی از نیازهای هر ساختمانی، وجود پارکینگ است. این مسئله در مورد ساختمان های اداری و تجاری و همچنین مجتمع های مسکونی، بسیار اهمیت دارد. کارکنان و ساکنین مجتمع باید محلی امن برای وسیله نقلیه خود داشته باشند. به همین دلیل است که معماران در زمان ساخت و ساز، حتما باید به طراحی پارکینگ نیز توجه داشته باشند. این قسمت از ساختمان باید امنیت بسیار بالایی داشته باشد تا خطر سرقت، آتش سوزی و… خودروها را تهدید نکند.
نکات مهم در طراحی پارکینگ
طراحی پارکینگ، یکی از مهم ترین جنبه های ساخت و ساز مدرن است که نقش حیاتی در کارآیی و زیبایی ساختمان ها ایفا می کند. امروزه، پارکینگ به عنوان قلب تپنده هر سازه شناخته می شود و رعایت اصول و ضوابط طراحی آن، نه تنها به بهبود عملکرد ساختمان کمک کرده، بلکه در ایمنی و رضایت ساکنان نیز تأثیر بسزایی دارد. در این راستا، آشنایی با نکات کلیدی چیدمان پارکینگ، گامی اساسی در جهت ساخت فضاهای شهری کارآمد و مدرن است.
عزیزان توجه داشته باشید برای اینکه یک پارکینگ ایده آل با بیشترین ظرفیت در اختیار داشته باشید، باید چند نکته را مد نظر قرار دهید:
به اندازه و تعداد پارکینگ ها توجه داشته باشید
قبل از اینکه شروع به طراحی پارکینگ کنید باید بدانید در این ساختمان چند نفر ساکن خواهند بود و متناسب با آن، فضایی را در نظر بگیرید. برای مثال اگر جمعیت ساختمان کم است، لازم نیست به سراغ پارکینگ های بزرگ بروید چون عمده فضا، بلااستفاده خواهد ماند در حالی که همین فضا می توانست به عنوان انباری به کار برود. از سویی دیگر تعداد پارکینگ نیز باید براساس جمعیت ساختمان تعیین گردد.
به کارایی ساختمان توجه کنید
قطعا طراحی پارکینگ باید براساس تعداد ساکنین در آن مجتمع و نوع ساختمان انجام گیرد. برای مثال در طراحی خانه های ویلایی، صاحب ملک باید به مهندس طراح بگویید در این پارکینگ چند ماشین با چه ابعادی قرار است پارک شود. در مجتمع های تجاری و مسکونی، تعداد پارکینگ بیشتر و اندازه هر کدام، براساس استاندارد خواهد بود تا هر نوع ماشینی را بتوان در آنجا پارک نمود.
از زمین های جایگزین استفاده نمایید
گاها فضای موجود برای ساخت و ساز به حدی است که نمی توان مساحتی را به ساخت پارکینگ اختصاص داد و یا اینکه کارفرما می خواهد از ملک خود، بیشترین استفاده را بکند در نتیجه در چنین مواردی ترجیح می دهد در نزدیکی مجتمع، زمینی را برای پارکینگ در نظر بگیرید. این کار برای مجتمع های تجاری انجام می شود.
به خروج و ورود اتومبیل ها توجه شود
مهمترین نکته در طراحی پارکینگ، توجه به ورود و خروج ماشین ها است. در پارکینگ ها بادی خروجی اضطراری در نظر گرفته شود. از سویی دیگر از هر خیابان، یک راه ورودی به پارکینگ مجاز خواهد بود. ساکنین باید بتوانند از پارکینگ به طور مستقیم به راه پله ها و آسانسور دسترسی داشته باشند. توجه داشته باشید که هر اندازه پارکینگ بزرگ تر شود، تعداد راه خروجی باید بیشتر باشد.
ارتفاع پارکینگ نیز بسیار مهم است
اکنون به سراغ این موضوع برویم برای فضایی که قرار است به عنوان پارکینگ در نظر گرفته شود، چه اندازه باشد؟ منظور از ارتفاع، فاصله بین کف ساختمان تا پایین ترین سازه ای است که وجود دارد. ارتفاع بین ساختمان های آپارتمانی و ویلایی، تقریبا یکسان است اما به طور کلی، حداکثر ارتفاع باید تا 6 متر باشد.
پارکینگ باید شیب و شعاع گردش داشته باشد
در ساختمان هایی همانند مجتمع های مسکونی یا تجاری که پارکینگ باید در زیرزمین باشد، باید شیب ورودی و خروجی و همچنین شعاع گردش در نظر گرفته شود. در پارکینگ های خصوصی، شیب باید 15 درصد و در پارکینگ عمومی لازم است 12 درصد باشد. در مورد شعاع گردش برای خودروهای سواری، لازم است شعاع 5/6 متری باشد. البته به طور کلی شیب و شعاع گردش قوانین خاص خود را دارد که باید در طراحی پارکینگ براساس آن ها عمل نمود.
شرایط معلولین در نظر گرفته شود
اما نکته دیگر در طراحی پارکینگ این است که ممکن است راننده، معلول بوده و یا یکی از سرنشینان، دچار این مشکل باشند. در این صورت باید در طراحی پارکینگ شرایط این عزیزان نیز مد نظر قرار گیرد. لازم است دو درصد از فضا را به این افراد اختصاص داده و به ازای هر 20 پارکینگ، یک عدد ویژه معلولین باشد. البته توجه داشته باشید که در کنار تمامی اصول و قوانین مختص پارکینگ معلولین، توجه شود که حداکثر شیب باید 2 درصد باشد.
امنیت پارکینگ تامین شود
مهندسین طراح توجه داشته باشند که امنیت پارکینگ باید از هر نظر تامین شود. در صورتی که کوچکترین نقصی در ساخت و ساز رخ بدهد، ممکن است خسارت های سنگینی را به بار بیاورد. هر گونه اتصالات شامل لوله کشی، سیم کشی برق، اتصالات گازی و… باید براساس استانداردهای جهانی پیاده شوند. از سویی دیگر وجود خروجی اضطراری، تهویه مناسب و… بسیار اهمیت دارد. به هر حال ممکن است به صورت ناخواسته اتفاقاتی همانند آتش سوزی، زلزله و… رخ داده و تعدادی از افراد در پارکینگ حبس شوند. در این صورت باید راه خروج و تهویه خوب وجود داشته باشد.
پوشش کف پارکینگ باید مناسب باشد
متاسفانه بارها دیده ایم که در برخی از پارکینگ ها، از کف پوش مناسب استفاده نشده و ماشین ها در قسمت ورودی و خروجی که شیب دار است، سر می خورند. حقیقت تلخ این است که بعضی از کارفرمایان تنها به فکر هزینه ها بوده و می خواهند منافع خود را نیز تامین کنند. توجه داشته باشید که کف پوش به خصوص در قسمت ورودی و خروجی باید آج دار بوده و از طرفی باید از بهترین جنس انتخاب شود. چرا که تردد زیاد ماشین ها در این قسمت منجر به فرسودگی سنگ ها خواهد شد.
نورپردازی پارکینگ فراموش نشود
پارکینگ هایی که در زیر زمین هستند، تاریک بوده و باید نورپردازی خیلی خوبی داشته باشند. مهمترین نکته این است که لامپ ها، مجهز به سنسور باشند تا تنها در زمان حرکت ماشین ها، روشن شوند. در نتیجه در بقیه زمان ها خاموش خواهند بود. با این کار هم هزینه برق کم شده و طول عمر لامپ ها زیاد می شود. البته محل نصب لامپ ها برای روشنایی بهتر محیط، بسیار مهم است.
بررسی نیازها، کلید موفقیت در طراحی پارکینگ
قبل از شروع طراحی، باید نیازهای خاص پروژه را به دقت بررسی کنید. این نیازها شامل تعیین تعداد خودروها، انواع وسایل نقلیه (از ماشین‌های سواری تا کامیون ها) و الگوهای استفاده از پارکینگ می شود. با درک دقیق این نیازها، می توانید طرحی ارائه دهید که نه تنها پاسخگوی نیازهای فعلی باشد، بلکه برای سال های آینده نیز کارآمد باقی بماند.
هماهنگی با استانداردهای طراحی پارکینگ
این استانداردها شامل مقررات دقیق برای ابعاد فضاهای پارک، عرض راهروها، زوایای پارک و سایر جنبه های فنی می شود. رعایت این اصول نه تنها ایمنی را تضمین می کند، بلکه از مشکلات قانونی و عملیاتی در آینده جلوگیری می کند.
انتخاب زاویه مناسب برای بهره وری حداکثر
انتخاب زاویه مناسب برای فضاهای پارک، هنری ظریف در طراحی است. زوایای مختلف (مانند 90، 60 یا 45 درجه) هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای مثال، پارک 90 درجه معمولاً بیشترین تعداد فضای پارک را فراهم می کند، اما مانور در آن دشوارتر است. انتخاب هوشمندانه زاویه پارک می تواند تفاوت چشمگیری در کارآیی و رضایت ساکنان داشته باشد.
طراحی سیستم گردش هوشمند
طراحی سیستم گردش در پارکینگ، قسمتی مهم در طراحی است. مسیرهای یک طرفه و دو طرفه هر کدام مزایای خاص خود را دارند. مسیرهای یک طرفه می تواند ایمنی را افزایش داده و نیاز به عرض کمتری داشته باشند، در حالی که مسیرهای دو طرفه انعطاف پذیری بیشتری را برای رانندگان فراهم می کنند.
توجه به رمپ در طراحی پارکینگ
رمپ پارکینگ، نقش حیاتی در دسترسی به طبقات مختلف دارد. طراحی صحیح رمپ با توجه به شیب مناسب (معمولاً بین 10 تا 15 درصد)، عرض کافی و پیچ های استاندارد، تضمین کننده حرکت روان خودروها و ایمنی کاربران است. همچنین، استفاده از مصالح مناسب و ضد لغزش در سطح رمپ، به ویژه در مناطق با شرایط آب و هوایی متغیر، بسیار مهم است. توجه به جزئیات مانند نصب آینه های محدب در پیچ های رمپ و تعبیه سیستم زهکشی مناسب، می تواند ایمنی و کارآیی رمپ را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
نورپردازی هوشمند
طراحی سیستم روشنایی مناسب در پارکینگ، نه تنها به ایمنی و امنیت کمک کرده، بلکه در مصرف انرژی نیز تأثیرگذار است. استفاده از نور طبیعی در پارکینگ های روباز و نیمه باز و بهره گیری از سیستم های روشنایی LED کم مصرف در پارکینگ های سرپوشیده، راهکارهای مؤثری هستند. همچنین، استفاده از سنسورهای حرکتی برای روشن و خاموش کردن خودکار چراغ ها، می تواند به صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی منجر شود.
تهویه مطبوع
سیستم تهویه مناسب در پارکینگ های سرپوشیده، برای حفظ کیفیت هوا و جلوگیری از تجمع گازهای خطرناک ضروری است. طراحی سیستم تهویه باید بر اساس استانداردهای ملی و با در نظر گرفتن حجم فضا، تعداد خودروها و میزان تردد انجام شود. استفاده از فن های مکشی قوی و سیستم های تهویه هوشمند که بر اساس میزان آلودگی هوا عمل می کند، می تواند کارآیی سیستم را افزایش دهد.
مدیریت آب، زهکشی هوشمند برای طراحی مناسب
طراحی سیستم زهکشی مناسب در پارکینگ، به ویژه در مناطق با بارندگی زیاد، بسیار مهم است. شیب بندی صحیح کف پارکینگ، تعبیه کانال های زهکشی در نقاط استراتژیک و استفاده از مصالح مقاوم در برابر رطوبت، می تواند از تجمع آب و مشکلات ناشی از آن جلوگیری کند. همچنین، در نظر گرفتن سیستم های جمع آوری و بازیافت آب باران می تواند به پایداری محیطی پروژه کمک کند.