طراحی داخلی که به عنوان یک حرفه، یک هنر و یک صنعت در دنیا شناخته می‌شود، شامل بهینه سازی فضاهای داخلی ساختمان‌ها به منظور انجام فعالیت‌های روزمره، یعنی زندگی، تفریح و کار است. اگر قصد داشته باشیم امکان زندگی راحت را در فضاهای مختلف فراهم کنیم، طراحی داخلی یک ضرورت گریزناپذیر خواهد بود. بخش اعظم عمر ما در فضاهای داخلی بناها سپری می‌شود. این فضاها محیطی را ایجاد می‌کنند که پاسخ گوی نیازهای اساسی ما می‌باشد. همچنین آنچه به یک بنا روح می‌بخشد، فضای داخلی آن است.
بنابراین می‌توان گفت کیفیت فضای داخلی، از یک طرف تأثیر مستقیمی بر نحوه انجام فعالیت‌های ما در آن دارد و از طرف دیگر نگرش، احوال و شخصیت ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. طراح‌های داخلی با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی، وضعیت آب و هوا، نوع بافت منطقه، نوع فعالیت و شغل افراد ساکن، هدف از طراحی، رفع نیازهای افراد، تعداد، سن، جنسیت، وزن و خلق و خوی افراد و فاکتورهای گوناگون دیگری، در جهت رفاه افراد ساکن در محل مورد نظر اقدام به طراحی می‌کنند.
هدف طراحی داخلی چیست؟
بر اساس گفته های بالا، هدف طراحی داخلی، بهبود عملکرد فیزیکی و روانی فضا برای راحت سازی زندگی در آن است. فضای معماری بدون طراحی داخل آن، یا به طور کلی قابل استفاده نیست و یا در صورت قابل استفاده بودن، کارآیی لازم و بهینه را نخواهد داشت. در واقع می‌توان از طراحی داخلی به روندی عملکردی، زیبایی‌شناختی و هدایت‌گر، برای رسیدن به اهداف مورد نظر از جمله پویایی، افزایش بازده کاری و یا بهتر کردن روش زندگی، یاد کرد.
خیلی از افراد تصور می‌کنند که با داشتن وسایل گران قیمت یا صرف هزینه‌های زیاد می‌توانند فضای مدرنی را در خانه به وجود بیاورند و خود را بی نیاز از طراحی داخلی می‌دانند. درصورتی که یک طراح می‌تواند بدون صرف هزینه‌های زیاد ارتباط بین اشیا و فضای خانه را به بهترین شکل ممکن برقرار کند. در حقیقت طراحی یک فرایندی است که صادقانه به شما می گوید که چه چیزی مناسب خانه شما هست و چه چیزی نباید در خانه شما قرار گیرد.
همچنین موضوع طراحی داخلی به هیچ وجه محدود به اقشار ثروتمند و مکان‌های خاص نیست. طراحی می‌تواند برای کل جامعه و طبقات کم درآمد نیز مفید باشد. طراحی می‌تواند به ما نشان دهد که در این فضاها چطور و با چه وسایلی باید زندگی کنیم. به طور کلی طراحی داخلی، تاثیری عمیق بر کیفیت فضاهای زیستی جامعه ما خواهد داشت.
نقض طراح داخلی در انتخاب طراحی
انتخاب طرحی که با نیازها و شیوه زندگی شما منطبق باشد اغلب دشوار است زیرا اکثر طرح‌ها معمولا تا زمانی که از آن‌ها استفاده نشود پیشرفت و تغییرات را نشان نمی‌دهند. طراح داخلی به شما کمک می‌کند تا علاوه بر نگه داشتن طرح، آن را متناسب با سبک زندگی خود تغییر دهید. آن‌ها علاوه بر طرح به شما در انتخاب دکور درست و مناسب، نورپردازی و رنگ بندی فضا با توجه به میزان هزینه ای که می خواهید پرداخت کنید کمک می‌کنند.
طراحی داخلی طیف گوناگونی از عناصر و مولفه ها از قبیل فرم، نور، رنگ، بافت، کف، سقف، دیوار، عناصر کارکردی و تزیینی و مبلمان را در برمی‌گیرد. این عناصر، ابزارهای کار طراح هستند که همگی باید به طور هماهنگ و متناسب در یک طرح مرتبط و خوشایند قرار گیرند. طراحی داخلی که در حد واسط میان معماری و طراحی قرار می‌گیرد، به همان میزان که شامل جنبه های کاربردی، ساختاری و فنی می‌شود، طراحی تجسمی و جنبه های بصری و زیبایی شناسی را نیز در بر دارد.
اهمیت طراحی داخلی
طراحی داخلی نقش عمده ای در کیفیت فضای ساختمان ایفا می‌کند. نحوه چیدمان و تقسیم بندی فضا، جنس و رنگ پوشش سطوح (کف، سقف و دیوارها)، نور پردازی، مبلمان و مجموعه عوامل موثر دیگر تعیین کننده زیبایی و کارآمدی فضاهای داخلی هستند. امروزه تأثیر معماری داخلی بر آرامش (مجموعه هنجارهای عصبی)، راندمان ( در فضاهای اداری)، اثر بخشی (در فضاهای تجاری) بسیار بدیهی و لازم به نظر می‌رسد.
طراحی داخلی فقط مربوط به بهبود وضعیت بصری یا ظاهری یک فضای داخلی نیست بلکه هدف آن بهینه‌سازی و سازگارکردن استفاده‌های مورد نظر برای یک محیط ساخته شده است. در واقع می‌توان از آن به روندی عملکردی، زیبایی شناختی و هدایت‌گر، برای رسیدن به اهداف مورد نظر از جمله پویایی، افزایش بازده کاری و یا بهتر کردن روش زندگی، یاد کرد. در این راستا، یک طراحی داخلی موفق، علاوه بر این آیتم‌ها باید در مقابل تغییرات اقتصادی، تکنولوژیکی، جمعیتی و اهداف تجاری سازمان یا نهادی که برای آن در نظر گرفته شده است، پاسخگو باشد.
به طور کلی می‌توان دو دسته بندی عملکردی مسکونی و خدماتی را برای طراحی داخلی در نظر گرفت. امروزه همان طور که ساختمان‌ها و مصالح رفته رفته متنوع تر و آمیخته با تکنولوژی پیشرفته‌تر و قوانین و استاندارد‌های مورد نیاز می‌شوند، طراحی داخلی نیز در حال تخصصی تر شدن است.
نقش طراحی داخلی
تخصص طراحی داخلی دارای اهمیت فوق العاده ای در روند طراحی «کل ساختمان» است و باید از آغاز پروژه به عنوان یک مرحله اساسی مورد توجه قرار گیرد. فرد طراح نیازمند کار و همکاری نزدیک با کاربران نهایی، به منظور طراحی فضای متناسب با نیازهای آن‌ها است. این در واقع می‌تواند به عنوان یک برنامه استراتژیکی تلقی شود.
این روند باید هم زمان با هدایت کارهای کلی ساختمان انجام گیرد و طراح در ارتباط کامل با برنامه و طرح کلی بنا و سیستم های موجود و معماری آن، برای جواب گویی صحیح به توقعات کاربر، باشد. بنابراین یک کار گروهی منسجم در این جا بسیار مهم است و همکاری و هماهنگی تمامی قواعد و ضوابط و برنامه ها برای رسیدن به راهکار‌های موفق ضروری است.
توجه به فضای داخلی و نحوه و تقسیم بندی پلان‌ها، نقش مهمی را در ساختار معماری یک بنا بر عهده دارد. طراحی فضایی با انعطاف پذیری بالا و تنوع پذیر از لحاظ چیدمان و آرایش سطوح می‌تواند کارکردهای مختلفی را بپذیرد و این در حالی است که مخاطب احساس رضایت بیشتری از فضا خواهد داشت. استفاده از جدا کننده های سبک و قابل حمل، شفاف سازی، رنگ بندی‌های متناسب با نیاز های موجود، تنوع مصالح، توجه به نحوه قرار گیری و تعامل مابین فضاهای مختلف از جمله ویژگی هایی هستند که در کنار ساختار خاصی که برای یک پلان معماری در نظر گرفته شده است، می‌تواند بر غنای آن افزوده و حتی قسمتی از مشکلات آن را حل کند.