با توجه به اینکه در منطقه گرم و خشک در مقایسه با سایر مناطق بارندگی کم می باشد و اختلاف دمای شب و روز زیاد است همچنین تابش شدید خورشید را در اکثر روزهای سال داریم طراحی دکوراسیون داخلی باید به گونه ای باشد که آسایش حرارتی ساکنین را به همراه داشته باشد در این راستا با بررسی و کمک گرفتن از روشها و تجربیات قدیمی و به روز کردن آنها می توان گامی در جهت طراحی معماری پایدار برداشت که نتیجه آن کاهش مصرف سوختهای فسیلی و کاهش آلودگی هوا می باشد.
مناطق خشک حدود ۴۲ کیلومتر مربع یعنی ۳۰٪ از سطح کره زمین را میپوشاند. این مناطق در عرضهای جغرافیای استوایی، بین ۱۵ تا ۳۰ درجه شمالی و جنوبی قرار گرفتهاند که شامل مرکز و غرب آسیا، خاورمیانه، آفریقا، شمال و جنوب آمریکا، مرکز و شمال استرالیا میشود.
این مناطق بهدلیل آبوهوای خشک، ویژگیهای خاصی دارند؛ دمای هوای روزهای تابستان در حالت معمول بین ۱۵ تا ۲۰ درجه در نوسان است. این مقدار در روزهای گرم به ۳۲ الی ۳۶ درجه سانتیگراد نیز افزایش مییابد؛ در مکانهای خشکتر حتی به ۴۰ تا ۵۰ درجه نیز میرسد.
اصول معماری پایدار
طراحی منطبق بر عوامل اقلیمی هر منطقه یکی از اصول معماری پایدار محسوب می شود که مصرف انرژی ساختمان را به مقدار قابل توجهی کاهش می دهد با توجه به اهمیت روزافزون کاهش مصرف انرژی و وجود بخش بزرگی از کشور مان در اقلیم گرم و خشک بر آن شدیم. همان گونه که می دانید نماسازی تاثیر زیادی در زیباسازی و چهره ی شهردارد.
نماسازی باید ساختمان را در مقابل عوامل جوی مقاوم و همچنین عایق سرما و گرما محافظت کند و مقاومت خود را در برابر زلزله، ضربه، یخ زدگی، آتش سوزی حفظ کند. مقاومت در برابر جدا شدن و افتادن نما از خصوصیات مهم مصالح و نوع اجرا می باشد. مصالح مصرفی در نمای ساختمان باید قابلیت اجرا در ساختمان های مرتفع را داشته و وزن سبک داشته باشد. طراحی نمای ساختمان در اقلیم گرم و خشک بیشتر از مصالح آجر، سنگ، شیشه و چوب استفاده می شود.
اصول طراحی داخلی منزل در آب و هوای گرم
طراحی پلان
طراحی پلان در این مناطق به صورت متراکم و فشرده انجام می گیرد با این روش جداره های خارجی که در مقابل تابش خورشید هستند کاهش می یابد و با ایجاد سایه از تابش مستقیم دیوارها جلوگیری می شود در نتیجه به ایجاد آسایش حرارتی در فصول مختلف سال کمک می شود.
ایجاد حوض و حیاط مرکزی
در خانه های قدیمی و سنتی مناطق گرم و خشک حوض تعبیه می شد که به همراه گل و گیاه اطراف خود به تلطیف هوا کمک می کرد و با ایجاد رطوبت حاصل از آب و گیاهان سرمای شب را در دیوار ها ذخیره کرده و در طول روز که شدت تاب بالاست فضای داخلی خنک و خوشایندی را به وجود می آورد که امروزه در پاسیوها می توان به این صورت عمل کرد.
جانمایی درست بازشوها
تعبیه بازشو و پنجره ها در مناطق گرم و خشک همواره به گونه ای است که به سمت حیاط مرکزی باز می شود و از بازشو به سمت بیرون تا حد ممکن جلوگیری بعمل می آید تا به این روش بتوان مانع ورود گرمای بیرون و همچنین گرد و غبار در مناطق کویری به داخل فضا شد.
اکابه پنجره ها در این مناطق بالاست چون هوای گرم به دلیل سبکی بالا رفته و با جانمایی پنجره در قسمت فوقانی دیوار ها خروج هوای گرم بهتر صورت می گیرد و تهویه مناسبی به وجود خواهد آمد. استفاده از شیشه رنگی در بازشو ها از ورود امواج گسیل شده با طول موج بالا جلوگیری کرده و به این صورت از عبور انرژی به میزان قابل توجهی از ورودی ها به فضای داخلی جلوگیری بعمل می آید.
استفاده از سقفهای گنبدی
با توجه به اینکه بام های گنبدی باعث افزایش ارتفاع سقف نسبت به کف می شوند این اختلاف ارتفاع منجر به تهویه طبیعی عمودی می شود به این صورت که هوای گرم به علت سبک بودن به بالا صعود می کند و هوای سرد که سنگین تر است به سمت پایین حرکت می کند همچنین با تعبیه چند بازشو کوچک در گنبد می توان به تهویه طبیعی مطلوب تری دست یافت که جهت تامین آسایش در فصول گرم سال مناسب می باشد.
استفاده از مصالح با ظرفیت حرارتی بالا
انتخاب مصالح با ظرفیت حرارتی بالا مانند آجر و خشت و گل در اقلیم گرم و خشک باعث می شود گرمای محیط با تاخیر بیشتری به سطح داخلی دیوار برسد و در نتیجه مانعی جهت ورود گرمای زیاد به فضای داخلی محسوب می شوند. در این مناطق استفاده از مصالح به رنگ روشن گرمای کمتری را جذب می کند و با صاف و صیقلی کردن سطوح می توان تابش خورشید را منعکس نمود.
طراحی بخشهای داخلی
یکی از روشهای مقابله با گرمای شدید فضای باز خارج از خانه، طراحی اتاقهای عمیق است؛ بهعلاوه با استفاده از رنگهای سرد میتوان بازتاب گرما در داخل ساختمان را به حداقل رساند. یکی دیگر از روشهای موثر در خنکسازی فضاهای مجاور، ایجاد ارتباط بین پاسیو و حیاطهای سایباندار است که با استفاده از مصالح ساختمانی جدید نه تنها ظاهری متفاوت خواهد داشت که مانع از هدر رفتن انرژی میشود.
انتخاب رنگ
انتخاب رنگهای روشن برای سطوح خارجی، میتواند دمای داخل ساختمان را بهحداقل برساند. این روش نهتنها میتواند در افزایش مقاومت و ظرفیت دمای ساختمان موثر واقع شود، بلکه در شب نیز باعث افزایش راحتی ساکنین میشود. رنگ سفید به دلیل بازتاب زیاد برای سطوح مجاور با خورشید میتواند مفید واقع شود، در حالیکه رنگهای تیره برای مکانهایی مثل لبه بام که بازتاب به داخل انتظار میرود، گزینه مناسبی بهنظر میرسند.
پوشش گیاهی اطراف ساختمان
یکی از راههای موثر در ایجاد سایه برای فضاهای استراحت، بازی، بام، در و پنجره استفاده از گیاهان و درختان است، چرا که گیاهان باعث کاهش دما، جذب گرد و غبارهای داخل و خارج خانه و افزایش رطوبت در محیطهای بسیار خشک میشود.
روزنههای ساختمان و محافظت در برابر آفتاب
نمای جنوبی ساختمان که نشاندهنده ایجاد سایه توسط سایهبان گیاهی و کاهش دما با کمک مدخل باریک است. ساختمان چند طبقه که هر واحد سایبان واحد زیرین میشود. لبه برآمده بام مانع از تابش خورشید به نما میشود؛ بهعلاوه طراحی بیوکلیماتیک با استفاده از نمای سبز بهبود یافته است.
دیوارها
دیوار مکانهایی که در طول روز مورد استفاده قرار میگیرند، باید از مصالحی که قدرت جذب و نگهداری گرما را دارند ساخته شوند. درحالیکه دیوار مکانهایی که در شب استفاده میشوند، باید ظرفیت اندکی در ذخیره گرما داشته باشند. همچنین با توجه به تابش خورشید و تعادل گرمایی، استفاده از مصالحی که دارای قدرت انعکاس بالا هستند مانند نمای چوبی ساختمان پیشنهاد میشود. بهطور کلی ایجاد سایه بر روی دیوارهای شرقی و غربی بسیار موثر است، ولی استفاده از نمای سنگی، سایهسازی با کمک درختان و ساخت دیوارهای دوجداره با تهویه مناسب برای دیوارهای غربی پیشنهاد میشود.