طراحی نمای آجری به مرور زمان با تغییرات و تحولات بسیار زیادی مواجه شده است. دیگر نمی توان به این نوع از نما به عنوان نمایی قدیمی و از مد افتاده نگریست؛ بلکه نمای آجری با طراحی های ویژه ای که این روزها بر روی آن انجام می شود به عنوان نمایی شیک و مدرن به روز رسانی شده است. آجر به دلیل بعضی مشخصات خود از جمله قیمت مناسب، تولید آسان ،اجرای آسان، مقاومت بالا و همچنین همخوانی با معماری سنتی از مصالح پرطرفدار و پرکاربرد در ایران محسوب می گردد.
همانطور که خود آجر به تنهایی دارای چند نوع مختلف است که از نظر ظاهری و مواد تشکیل دهنده از هم متمایز می شوند، عامل مهم دیگری نیز وجود دارد که طراحی نمای آجری را از هم شاخص می نماید و آن نحوه و الگوی چگونگی قرار گرفتن این آجرها در کنار یکدیگر است. آجرهایی که به منظور تزیین و طراحی نمای ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند به گونه ای تولید شده اند که نیاز به اندود کاری ندارند.
آجر نما را می توان به صورت دستی یا ماشینی تولید کرد. بسته به نوع طراحی مورد نظر برای نمای یک ساختمان می توان از انواع آجر نما در طراحی بهره جست.
طراحی نمای آجری
طراحی نمای آجری به این دلیل که نمای ساختمان به عنوان شناسه و جلوه گاه یک ساختمان محسوب می شود و دید کلی به رهگذران در مورد درون ساختمان می دهد، اهمیت بالایی دارد. به همین علت است که برخی سازندگان گمان می کنند بهتر است از آجر برای نمای ساختمان خودشان استفاده نکنند.
این در حالی است که نمای ساختمان با آجر اگر به خوبی و بر اساس اصول طراحی نمای ساختمان ساخته شود، مطمئنا کاری شیک و مدرن بوده و همگان آن را دوست خواهند داشت. دقت کنید هر نوع نمای آجری خوب نیست. هم کیفیت آجر ، هم نوع طراحی نما آجری و هم نصاب نمای آجری باید بهترین باشد. در مورد طراحی هرچه بگوییم کم گفته ایم. نمای آجری در دوران مدرن امروز حتما باید طرح مناسبی داشته باشد تا مورد پسند واقع شود. اگر کیفیت آجر خریداری شده خوب نباشد و مشکلاتی از قبیل شوره زدن داشته باشد، مطمئنا از شیک بودن نما کاسته می شود. همچنین اگر نصاب نما به خوبی از پس کار خود بر نیاید، نمای آجری خوب در نخواهد آمد.
انواع سبکها و الگوهای موجود در طراحی نمای آجری
۱. آجر چینی طرح استاندارد یا راسته
این سبک از طراحی نمای آجری متداول ترین نوع آجرچینی در ساختمان ها و نماها بشمار می آید و طریقه اجرای آن به این صورت است که آجرها به صورت افقی با بندکشی متناسب کنار یکدیگر قرار میگیرند و در رج بعدی آجرها روی نصفه رج پایینی قرار میگیرند به طوریکه بند های عمودی روی هم قرار نگیرند. نمای ساختمان به عنوان شناسه و جلوه گاه یک ساختمان محسوب می شود که دید کلی به رهگذران در مورد درون ساختمان می دهد. به همین علت است که برخی سازندگان گمان می کنند بهتر است از آجر برای نمای ساختمان خودشان استفاده نکنند. این در حالی است که نمای ساختمان با آجر اگر به خوبی و بر اساس اصول طراحی نمای ساختمان ساخته شود، مطمئنا کاری شیک و مدرن بوده و همگان آن را دوست خواهند داشت.
۲.آجر چینی طرح کلاسیک یا تکنو
این سبک از آجر چینی از جمله ابتدایی ترین شیوه ها در آجرچینی نمای ساختمان ها بشمار می آید. اجرای آن به این صورت است که آجرها به شکل افقی و با بندکشی متناسب در کنار یکدیگر قرار می گیرند و آجرها و بند های عمودی در ردیف های مختلف دقیقا روی هم سوار هستند.
۳.آجر چینی طرح طولی عرضی (افقی عمودی)
در این روش از آجرچینی همانطور که از نامش مشخص است آجرها به صورت طولی و عرضی یا به عبارت دیگر افقی و عمودی در کنار یکدیگر قرار میگیرند و بین آن ها بندکشی متناسب با آن ها انجام می شود.
۴.آجر چینی طرح مختلط در طراحی نمای آجری
در سبک آجر چینی مختلط تعدادی آجر با اشکال مختلف مربعی یا مستطیلی و با ابعاد متغیر در کنار یکدیگر قرار می گیرند و بین آنها بندکشی صورت می گیرد. این روش را در آجرچینی های قدیمی نیز می توان یافت که البته امروزه شکل و سبکی نوین به خود گرفته است.
۵.آجر چینی طرح بیرون
در سبک برون بند آجرها طوری جلو و عقب قرار می گیرند که به صورت برجسته در می آیند و آجرچینی شکل چند بعدی به خود می گیرد.
۶.آجر چینی طرح زیگزاگی
در این روش همانطور که از اسم آن مشخص است آجرها از طول خود به صورت زیگزاگی روی یکدیگر قرار می گیرند.
۷.آجر چینی طرح کرکرهای در طراحی نمای آجری
این سبک از آجر چینی توسط آجرهای کرکره ای ایجاد می شود و به همین دلیل این نام را به آن داده اند. تعداد زیادی از شرکت های تولید آجر، آجرهایی با نام کرکره ای به گونه ای تولید می کنند که نسبت عرض آنها به طولشان ناچیز می باشد. سبک چینش این آجرها به دو گونه انجام می گیرد:
در کنار هم با بندکشی و یا بدون بندکشی
همچنین با فاصله از هم یعنی بصورت جلو عقب
۸.آجر چینی طرح مشبک
این سبک از آجرچینی از معماری سنتی ایرانی تا به الان به دلیل جلوه زیبای خود بکار گرفته می شود. همانطور که از نام آن مشخص است در این روش در چینش آجرها فواصلی ایجاد می کنند یا به عبارت دیگر بین آجرها شبکه هایی به وجود می آید که آجرچینی را از حالت یکنواخت و یکدست خارج کرده و عواملی همچون سایه اندازی های زیبا، دید مناسب و جلوه ای زیبا با خود بهمراه می آورد.
۹.آجرچینی موجدار یا پارامتریک
در طراحی نمای آجری، این سبک از مدرن ترین الگوهای آجر چینی محسوب می شود. در این روش از آجرچینی در نماها شاهد الگویی هستیم که آجرها به صورتی روی هم سوار شده اند که روی هم چرخیده اند و حرکت موج مانندی تولید کرده اند. یکی از روش های اجرای این سبک این است که آجرها ابتدا سوراخ شده سپس از داخل میله هایی عبور داده می شوند و در حالت های مختلف روی هم سوار می گردند.